مفهوم استاندارد ISO
سازمان بین المللی استاندارد (ISO (International Organization for standard به منظور یکپارچه سازی و تدوین استانداردهای بین المللی در سال 1926 در ژنو تاسیس گردید. هدف این سازمان ایجاد قوانین، قواعد و معیارهایی است که بر اساس آن ها بتوان امور مربوط به سازمان ها و شرکت ها را بررسی، مطالعه و مقایسه کرد.
این سازمان با در برداشتن 162 عضو (107 عضو اصلی، 11 عضو امضا کننده و 43 عضو ناظر) شامل کمیته های فنی مختلف می باشد. این کمیته ها از اصناف مختلف به وجود آمده است که وظیفه دارند موضوعات مربوط به حوزه خود را که در آن ها ضرورتی برای تعیین و تنظیم قوانین مختلف وجود دارد شناسایی و بررسی نمایند. پس از بررسی اعضای کمیته های فنی، پیش نویس استانداردها تولید و پس از بازبینی و اصلاحیات مختلف به صورت استانداردهای بین المللی در می آید.
موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران نیز به عنوان نماینده کشور ایران، یکی از اعضای اصلی و فعال این سازمان است.

نیاز به استانداردها و قوانین
چرایی نیاز به تدوین و برقراری استانداردها پاسخی کاملا واضح دارد. امروزه پیشرفت و بهبود کیفیت در ارائه خدمات و محصولات نقش مهمی در موفقیت یک سازمان ایفا می کند. رقابت در جلب نظر مشتری، باعث شده است که سازمان ها و شرکت ها به فکر بهبود کیفیت و مدیریت منابع و اصلاح گردش کارها بیفتند.
در این راستا، برای بررسی نحوه کار، دستورالعمل ها و چرخه های موجود در سازمان های مختلف و قیاس آن ها، وجود استانداردهای مربوطه و تدوین قوانین نیازی ضروریست. چرا که بر اساس این چهارچوب ها می توان به نتیجه صریح تر و صحیح تری دست یافت.
قوانین ISO 9000
همان طور که از تعریف سازمان بین المللی استاندارد (ISO) بر می آید، این سازمان دارای هزاران استاندارد در زمینه های مختلف است.
معروف ترین این استانداردها، استانداردهای ISO 9000 می باشد. این سری از استانداردها، استانداردهای مدیریتی می باشند که بیان کننده مبانی یک سامانه مدیریت کیفیت هستند. عدد 9000 در این استاندارد به این جهت به این سری استاندارد الصاق شده که تا آن زمان 9000 استاندارد در ISO تدوین شده بود.
استانداردهای ایزو و استانداردهای کیفیت
استانداردهای ایزو مقوله ای مجزا از استانداردهای کیفیت دارند. استانداردهای ایزو (استانداردهای تضمین کیفیت) مربوط به کیفیت یک سازمان یا شرکت هستند و به محصول تولیدی آن مربوط نیستند بلکه مربوط به عوامل تاثیر گذار بر کیفیت هستند و شامل کیفیت در فرآیندهای مختلف اجرایی در سازمان مانند طراحی، تولید و … می باشد. در حقیقت این استانداردها رهنمودهایی برای اصلاح و پیشرفت روند انجام فرآیندها در همه ابعاد شرکت و یا سازمان هستند.
استاندارد محصول (کیفیت محصول) بیان کننده حداقل مشخصه های فنی لازم برای کیفیت یک محصول است. به عنوان مثال این گونه استانداردها تعیین کننده حداقل استحکام، دوام، ابعاد و … برای یک محصول با کیفیت است.
ISO 9001:2008 (استاندارد سیستم مدیریت کیفیت)
استاندارد ISO 9001 بیان کننده مبانی سیستم مدیریت کیفیت است که در سال های متمادی پس از تدوین آن، با توجه به نیازسنجی ها و بررسی های مختلف، دستخوش ویرایش های مختلف شد. استانداردهای ISO 9000:2000 ، ISO 9001:2000 ، ISO 9004:2000 و بالاخره درسال 2008 ویرایش چهارم آن تحت عنوان استاندارد ISO 9002:2008 ایجاد شد. در نمودار زیر ساختار استاندارد ISO 9001:2008 نمایش داده شده است.

مزایای ISO 9001:2008
بر اساس قوانین و قواعد ساکن بر این استاندارد، در صورتی که سازمان یا شرکتی موفق به کسب گواهینامه استاندارد شود، خود به خود از مزایای برقراری این استاندارد بر عملکردهای خود بهره می گیرد.
برقراری حس اطمینان در میان مشتریان
کنترل بیشتر و منضبط بر فرآیندهای سازمان
ارتقا روابط درون سازمانی
اصلاح خطاها و پیشگیری از آن ها
افزایش بهره وری از سیستم
شناخت مسیرهای ممکن برای بهبود انجام فرآیندها
جلوگیری از چندباره کاری ها و اتلاف زمان و هزینه
رضایت مشتری و کاهش شکایات و …